Poniższy artykuł jest jednym z rozdziałów publikacji „Wędrówki dalekie i bliskie”, która ukazała się w 2023 roku. Można ją wypożyczyć w bibliotekach szkolnych oraz publicznych. Poniższe zestawienie pomogło już kilku osobom z naszej gminy znaleźć informacje o swoich bliskich. Zapraszamy do lektury.
Niewiele ponad 100 lat temu na naszych ziemiach, których nikt oficjalnie nie nazywał Polską, oraz w całej Europie, miał miejsce jeden z najbardziej krwawych konfliktów w dziejach ludzkości. Nowoczesne technologie (karabiny maszynowe, gazy bojowe, udział w walkach czołgów, samolotów), a także liczne choroby – zwłaszcza zakaźne dziesiątkowały pola bitew, okopy. Tak było przez 4 lata wojny. Łącznie w „Wielkiej wojnie” brało udział około 70 milionów mężczyzn. I wojna światowa pochłonęła 15 milionów istnień ludzkich (w tym 5 mln cywilów).
W 1932 roku powołano specjalną komisję do oszacowania polskich strat podczas tej wojny. Z jej pracy dowiadujemy się, że w szeregach armii zaborców walczyło 3,3 mln Polaków. Przedstawiam Państwu poniżej dane dotyczące start wojennych wśród żołnierzy pochodzących z naszych stron. Są to dane dotyczące poszkodowanych (byli ranni, dostali się do niewoli, zginęli) wcielonych do wojska w Bochni. Nie ma tu informacji o tych, którzy bez uszczerbku na zdrowiu szczęśliwie wrócili po wojnie do domu oraz o żołnierzach zawodowych. Być może są to jeszcze dane niepełne, ale pokazują jak wielki był udział naszych przodków w I wojnie światowej, jak dużo ludzi zginęło, zostało wziętych do niewoli. Pojmanych przez wojsko rosyjskie zatrudniano najczęściej przy budowie kolei do Murmańska. Nierzadko zdarzało się, że jeńcami „opiekowali się” polscy żołnierze wcieleni do armii rosyjskiej. To było dla nich najmilsze, co mogło spotkać na ziemi wroga. Jeńcy na obcej ziemi często zakładali rodziny i zostawali. Niestety nie zawsze tak było.
Powyższe dane pochodzą z: P. Szlanta „Jeńcy – Polacy w armii państw zaborczych podczas I wojny światowej – przegląd i problematyka”.
Dziękuję pracownikom Muzeum w Brzesku za przekazanie informacji o stratach wojennych wśród żołnierzy z naszych stron.
|
Nazwisko i imię |
Jednostka |
Rok, miejsce urodzenia |
|
|
Augustynowicz Ladislaus |
Ers. Res. IR. nr 13.6 komp |
1879 Grodkowice |
Ranny |
|
Bąk Mathias |
Inft. k.k. Lst. IR nr 16.9 komp |
1873 Kłaj |
Ranny |
|
Buczek Kasimir |
Inft. k.k. Lst. IR nr 32.5 komp |
1886 Szarów |
Jeniec Kaiser-Peter-Moskau |
|
Buczek Kasimir |
Lst. Jag. FJB. nr 5.4 komp |
1894 Szarów |
Ranny |
|
Czubak Mathias |
Patrf. FJB nr 13 K |
1894 Kłaj |
Jeniec |
|
Czubak Michael |
Inft. k.k. Lst. IR nr 32.1 komp |
1875 Kłaj |
Ranny |
|
Gądek Johann |
Ers. Res. k.k LIR 32.6 k |
1889 Targowisko |
Jeniec Nowo-Nikołajewsk guw. Tomsk |
|
Gaj Franz |
Ers. Res. IR. Nr 13.14 komp |
1888 Brzezie |
Zaginął lub zginął 30.11.1915 |
|
Galat Franz |
Infst. IR nr 15.6 komp |
1894 Kłaj |
Ranny |
|
Gałat Franz |
Korp. Tit. Zugsf IR nr 13.10 k |
Kłaj |
Ranny |
|
Garscia Adalbert |
Infst. IR nr 13.6 komp |
1893 Kłaj |
Jeniec – krieg Rusland |
|
Gradus Andreas |
Ers. Res. IR. Nr 13.16 komp |
1891 Kłaj |
Ranny |
|
Gral Stanislaus |
Inft. k.k. LIR nr 16.1 |
1893 Targowisko |
Jeniec – krieg. Omsk.Rusland |
|
Gruszecki Franz |
Comp. Hrn IR nr 13.1 komp |
1890 Szarów |
Bugry. guwernament Tomsk |
|
Hajduk Kasimir |
Inft. k.k. Lst IR nr 32.9 komp |
1877 Czarów (Szarów?) |
Ranny |
|
Jagło Stanislaus |
Inft. IR. Nr 13.6 komp |
1884 Brzezie |
Zginął 1914 |
|
Janio Wojciech |
Inft. IR. Nr 57.7 komp |
1895 Targowisko |
Zginął 31.12.1914 |
|
Jankowicz Josef |
Inft. k.k. Lst IR Nr 32.9 komp |
1877 Łężkowice |
Zginął 19.10.1915 |
|
Jedras Stanislaus |
Comp. Horn IR Nr. 13.5 |
1890 Grodkowice |
Ranny |
|
Jurkowski Stanislaus |
Zugsf. IR. Nr. 13.7 komp |
1890 Kłaj |
Zginął 1914 |
|
Kania Kasimir |
Inft. IR. Nr 13.6 komp |
1887 Kłaj |
Ranny |
|
Kania Johann |
Korp. IR. Nr 15.7 komp |
1894 Kłaj |
Niewola Rusland |
|
Kociołek Valentin |
Inft. IR. Nr 58.8 komp |
1895 Dąbrowa |
Ranny |
|
Konieczny Stanislaus |
Inft. IR. Nr 13.7 komp |
1892 Kłaj |
Niewola Rusland |
|
Kopper Martiz |
Korp. Tit. Zusf. k.k. Lst. IR 32.9 |
1881 Brzezie |
Ranny |
|
Korbut Josef |
Gefr. IR Nr 13.5 komp |
1893 Targowisko |
Ranny |
|
Korbut Edmunt |
Inft. IR. Nr 13.8 komp |
1891 Targowisko |
Ranny |
|
Korpala Michael |
Korp. Tit. Zugsft. IR 13.10 k |
1887 Targowisko |
Zginął 1914 |
|
Kukiełka Franz |
Inft. IR. Nr 13.5 komp |
1893 Kłaj |
Ranny |
|
Kukiełka Adalbert |
Infst. k.k. Lst IR. Nr. 31.7 k |
1872 Brzezie |
Zginął 6.07.1916 |
|
Kuzaj Kasimir |
Infst. IR. Nr 13.6 komp |
1892 Kłaj |
Niewola Rusland |
|
Lanwirt Lejb |
Gefr. Tit. Korp. IR Nr 20.Ergts stb |
1887 Brzezie |
Niewola Rusland |
|
Lawnik Karl |
Inft. k.k. LIR Nr 32.2 komp |
1877 Brzezie |
Ranny |
|
Luty Ladislaus |
Inft. k.k. LIR Nr 16.11 komp |
1895 Szarów |
Ranny |
|
Majchur Franz |
Inft. IR. Nr 13.18 komp |
1898 Brzezie |
Ranny |
|
Molczyk Matthias |
Inft. IR. Nr 13.12 komp |
1887 Targowisko |
Ranny |
|
Malinowski Anton |
Inft. k.k. Lst. IR nr 32.11 k |
1875 Kłaj |
Ranny |
|
Małota Ludwig |
Korp. UR 1.4 Esk |
1891 Grodkowice |
Niewola Rusland |
|
Matura Jan |
Infst. IR. Nr 58.9 komp |
1894 Łężkowice |
Niewola Rusland |
|
Matura Felix |
Lst. Infst. IR Nr 58 |
1893 Łężkowice |
Zginął 25.07.1917 |
|
Migas Adalbert |
Korp. IR Nr 13.4 komp |
1889 Kłaj |
Ranny |
|
Migas Johann |
Lst. Infst. IR Nr 58 |
1894 Kłaj |
Zginął 2.07.1915 |
|
Migas Kasimir |
Inft. IR. Nr 13.2 Komp |
1886 Kłaj |
Zginął 1914 |
|
Migdał Anton |
Inft. IR. Nr 13.2 komp |
1891 Kłaj |
Ranny |
|
Mikutowski Franz |
Inft. k.k. Lst IR. Nr 32.6 k |
1879 Brzezie |
Ranny |
|
Morda Winzenez |
Inst. k.k. Lst IR. Nr 32.9 k |
1877 Grodkowice |
Ranny |
|
Mrytz Johann |
Inft. IR. Nr 13.7 komp |
1890 Targowisko |
Ranny |
|
Musiał Adalbert |
Inft. k.k. LIR Nr 16.10 komp |
1893 Łyżkowice |
Ranny |
|
Nowak Johann |
Zugsf. IR. Nr 13.5 komp |
1883 Kłaj |
Niewola |
|
Nowak Adalbert |
Korp. IR. Nr 13.14 komp |
1892 Kłaj |
Niewola Rusland |
|
Piwar Johann |
Inft. IR. Nr 13.16 komp |
1881 Targowisko |
Ranny |
|
Polak Andreas |
Inft. k.k. Lst IR Nr 32.2 komp |
1875 Kłaj |
Ranny |
|
Polednik Ludwig |
Gefr. IR Nr 13.16 komp |
1889 Szarów |
Ranny |
|
Rejduch Albin |
Gefr. k.k. LIR Nr 16.10 komp |
1892 Kłaj |
Ranny |
|
Rajca Wojciech |
Lst Infst k.k. LIR Nr 19 |
1892 Grotkowice |
Zginął 17.05.1915 |
|
Sadel Stanislaus |
Inft. IR Nr 13.16 komp |
1889 Grodkowice |
Niewola |
|
Sienko Franz |
Infst. IR Nr13.16 k |
1891 Brzezie |
Niewola |
|
Śledziowski Franz |
Inft. IR Nr 58.4 komp |
1892 Dąbrowa |
Zginął 16.02.1915 |
|
Śledziowski Vinzenz |
Infst. LIR Nr 27.1 komp |
1877 Dąbrowa |
Zginął 30.10.1916 |
|
Sobas Johann |
Inft. k.k. LIR Nr 32.3 komp |
1879 Kłaj |
Ranny |
|
Steczek Adalbert |
Inft. k.k. LST. IR Nr 32.5 k |
1872 Kłaj |
Ranny |
|
Stokłosa Jan |
Gefr. Tit. Korp. IR Nr 58.9 k |
1893 Targowisko |
Niewola |
|
Świątek Andreas |
Inft. IR Nr 13.3 komp |
1879 Targowisko |
Ranny |
|
Świętek Johann |
Res. Inft. IR. Nr 98.1 komp |
1884 Targowisko |
Ranny |
|
Szydlik Franz |
Ers. Res. Infst. IR Nr 13.13 |
1891 Kłaj |
Niewola Rosja |
|
Tyrański Johann |
Inft. k.k. LST. IR Nr 32.1 k |
1874 Brzezie |
Ranny |
|
Wajda Kasimir |
Gefr. Tit. Korp. IR. Nr 13.6 k |
1891 Szarów |
Ranny |
|
Wątorek Valentin |
Inft. IR. Nr 13.6 komp |
1882 Targowisko |
Zginął 10.08.1915 |
|
Włodarczyk Rudolf |
Korp. IR. Nr 13.11 komp |
1889 Targowisko |
Ranny |
|
Włodek Ladislaus |
Inft. k.k. Lst. IR Nr 32.8 k |
1896 Szarów |
Zginął 20.10.1915 |
|
Wojas Andreas |
Inft. k.k. Lst. IR Nr 32.3 k |
1896 Kłaj |
Ranny |
|
Wojas Johann |
Korp. IR. Nr13.7 k |
1892 Kłaj |
NiewolaRusland |
|
Wójtowicz Peter |
Inft. IR Nr 55.12 komp |
1895 Kłaj |
Ranny |
|
Wontorek Josef |
Inft. IR. Nr 80.13 komp |
1895 Targowisko |
Ranny |
|
Wosik Michael |
Zugsf. IR. Nr 13.4 |
1890 Kłaj |
Ranny |
|
Wypych Josef |
Inft. k.k. LIR. Nr 16.3 komp |
1893 Leżkowice |
Ranny |
|
Zając Stanislaus |
Korp. U. R. Nr 1.5 Esk |
1890 Grodkowice |
Ranny |
|
Zawadzki Peter |
Inft. IR. Nr 13.4 komp |
1895 Brzezie |
Barnaul guw. Tomsk-Rusland |
Dane żołnierzy według oryginalnego zapisu.
Skróty użyte w tabeli:
Gefr – starszy szeregowy, IR – pułk piechoty, LIR – pułk piechoty landwery, komp – kompania, LST – pospolite ruszenie, Inf – piechota, Inft – szeregowy piechoty, k.k. - cesarsko-królewski, Res. Inft – szeregowy piechoty-rezerwista, Esk – szwadron, Zugsf – plutonowy, korp – kapral, FJB – batalion strzelców, Jag – strzelec, Ers. Res – Szeregowy rezerwy zapasowej, Hrn – trębacz. Tit – tytularny.
Pamiętajmy, że imię Adalbert to Wojciech.